Metadane to dowolne informacje opisujące dany element. W usłudze ArcGIS Online informacje o elemencie są tworzone, edytowane i przeglądane na stronie elementu. Przykłady informacji o elemencie to tytuł, typ, opis, źródło, autor, data ostatniej modyfikacji, miniatura i tagi. Te informacje pomagają innym użytkownikom w odkrywaniu elementów i ocenie ich przydatności. W systemie ArcGIS informacje o elemencie są zapisywane wraz z opisywanym elementem. Wraz z nimi są kopiowane, przenoszone i usuwane.
Metadane mogą również mieć formę dokumentów lub rekordów opartych na standardach, które są powszechnie określane jako metadane lub metadane geoprzestrzenne. Wprowadzanie opartych na standardach metadanych wraz z elementami ułatwia innym osobom zapoznanie się z elementami i zdecydowanie, który element najlepiej odpowiada ich potrzebom. W systemie ArcGIS metadane elementu są zapisywane wraz z opisywanym przez nie elementem. Są kopiowane, przenoszone i usuwane wraz z elementem oraz są wyświetlane wraz z elementem podczas używania go w całym systemie. Jeśli na przykład instytucja włączyła funkcję Open Data, dokumenty metadanych zarządzane z poziomu usługi ArcGIS Online są dostępne w witrynach ArcGIS Hub z poziomu stron z zestawami danych oraz znajdują się w pobieranych plikach shape. Dostępność metadanych opartych na standardach dla tych zestawów danych pomaga zapewnić, że zasoby będą łatwe do znalezienia i dostępne, będą współdziałać z różnymi narzędziami i będzie można je wielokrotnie wykorzystywać (tak zwane dane FAIR).
Instytucje mogą włączyć edycję metadanych, co pozwoli członkom instytucji używać wbudowanego edytora metadanych do wprowadzania dodatkowych, opartych na standardach metadanych dla wszystkich typów elementów. Metadane można uwzględnić dla wszystkich elementów w portalu, w tym map, scen i aplikacji internetowych. Instytucje wybierają styl metadanych, który powoduje zastosowanie arkusza stylów na potrzeby standardu metadanych i schematu służącego do sprawdzania poprawności metadanych zgodnie ze standardem. Styl określa też konfigurację środowiska instytucji na potrzeby edycji i przeglądania metadanych zgodnie ze standardem.
Styl metadanych, oprócz tego że określa informacje dostępne do przeglądania i edytowania, określa także standard, którego używasz oraz schemat używany do sprawdzania poprawności metadanych elementu pod kątem tego standardu. Niezależnie od zastosowanego stylu metadane są zawsze przechowywane w formacie metadanych ArcGIS. Oznacza to, że metadane nie są tracone w przypadku zmiany ich stylu przez instytucję.
Dostęp do metadanych elementu można uzyskać z poziomu strony elementu. Więcej informacji zawiera temat Wyświetlanie metadanych.
Format przechowywania metadanych ArcGIS
Niezależnie od zastosowanego stylu usługa ArcGIS Online przechowuje metadane w formacie przechowywania metadanych ArcGIS. Właściciele elementów używają wbudowanego edytora metadanych do wprowadzania dodatkowych metadanych. Format zapisu metadanych ArcGIS zawiera wszystkie elementy, które mogą mieć wartości we wszystkich standardach metadanych obsługiwanych przez ArcGIS. W formacie ArcGIS przechowywane są też informacje o elementach, takich jak miniatury, które nie są uwzględnione w stylach metadanych opartych na standardach. Metadane przechowywane w formacie przechowywania ArcGIS można przekształcić w inny standard, stosując inny styl. Oznacza to, że metadane nie są tracone w przypadku zmiany ich stylu przez instytucję.
Style, standardy i profile metadanych
Styl metadanych konfiguruje proces edycji i przeglądania zawartości metadanych. Styl metadanych przypomina stosowanie arkusza stylów do metadanych ArcGIS. Od stylu zależą sposób wyświetlania metadanych oraz strony pojawiające się w edytorze metadanych. Zgodny ze standardami styl metadanych służy do obsługi standardu lub profilu metadanych. Od stylu zależy sposób oceny standardu lub profilu.
Domyślna strona elementu daje możliwość przeglądania i edycji prostego zestawu pozycji metadanych dla danego elementu. Informacje są indeksowane, można je przeszukiwać i używać za pomocą aplikacji w całej platformie. Te informacje o elementach są proste i efektywne oraz są odpowiednie dla osób, które nie muszą korzystać z konkretnych standardów metadanych. Jeśli w instytucji włączono metadane, informacje o elementach są synchronizowane z opartymi na standardach metadanymi elementów.
Style metadanych
Do obsługi różnych metadanych przewidziano następujące style metadanych:
- Dublin Core+ — ten styl umożliwia przeglądanie i edytowanie metadanych zgodnie ze specyfikacją Dublin Core Metadata Initiative (DCMI) oraz ich weryfikację przy użyciu schematów RDF i XML dostępnych w witrynie internetowej DCMI. Ten styl jest używany jako domyślny styl metadanych ArcGIS.
- Metadane FGDC CSDGM — ten styl pozwala wyświetlać i edytować metadane zgodne z wytycznymi FGDC w zakresie standardu zasobów dla cyfrowych metadanych geoprzestrzennych (CSDGM) i weryfikować je przy wykorzystaniu CSDGM XML DTD.
- Dyrektywa metadanych INSPIRE — ten styl pozwala wyświetlać i edytować kompletne dokumenty metadanych ISO 19139 zgodne z zasadami wdrażania INSPIRE i weryfikować je przy użyciu schematów ISO 19139 XML.
- Specyfikacja wdrażania metadanych ISO 19139 — ten styl pozwala wyświetlać i edytować kompletne dokumenty metadanych zgodne z normą ISO 19139 Geographic information — Metadata — XML schema implementation oraz weryfikować je za pomocą schematów XML tego standardu. Użyj tego stylu, aby utworzyć metadane zgodne z normą ISO 19115, Geographic information — Metadata.
- Specyfikacja wdrażania metadanych ISO 19139 GML3.2 — ten styl jest taki sam, jak styl powyżej, z wyjątkiem tego, że pliki wykorzystują przestrzeń nazw GML 3.2, a zatem można je weryfikować z użyciem schematów ISO 19139 XML w wersjach przygotowanych do przestrzeni nazw GML 3.2. Użyj tego przykładu, jeśli na przykład planujesz weryfikować pliki metadanych za pomocą schematów NOAA NCDDC XML.
- North America Profile normy ISO 19115 2003 — ten styl pozwala wyświetlać i edytować kompletne dokumenty zgodne z normą North American Profile of ISO 19115:2003 – Geographic information – Metadata oraz weryfikować je za pomocą schematów XML normy ISO 19139.
- Implementacja schematu XML ISO 19115-3 — ten styl pozwala wyświetlać i edytować kompletne dokumenty metadanych zgodne z normą zasobów ISO 19115-1, Geographic information — Metadata — Part 1: Fundamentals, oraz weryfikować je za pomocą schematów XML normy zdefiniowanych w normie ISO 19115-3, Geographic information — Metadata — Part 3: XML schema implementation for fundamental concepts.
Udostępnianie i przekształcanie stylu metadanych i formatu kodowania
Czasami zachodzi potrzeba udostępnienia dokumentu metadanych opartych na standardach poza system ArcGIS. Dwa popularne sposoby udostępniania metadanych to udostępnienie adresu URL witryny internetowej i udostępnienie pliku.
Wskazówka:
Opcjonalnie można uzyskać informacje o stylu metadanych, drukując lub zapisując zasoby strony internetowej, jeśli przeglądarka internetowa udostępnia te opcje.
Aby udostępnić adres URL witryny z metadanymi, wyświetl metadane i skopiuj adres URL z paska adresu przeglądarki internetowej.
Notatka:
Element musi być udostępniony publicznie, aby możliwe było jego wyświetlanie przez osoby, które nie są członkami instytucji.
W systemie ArcGIS metadane są wyświetlane przy użyciu dobrze znanej struktury adresu URL. Struktura ta różni się w przypadku metadanych na poziomie elementu i metadanych na poziomie warstwy dostępnych dla hostowanych warstw obiektowych i hostowanych tabel.
Format adresu URL dla metadanych na poziomie elementu
Adres URL metadanych na poziomie elementu zawiera identyfikator elementu oraz parametr format określający styl metadanych, który ma zostać zastosowany. Można również zmienić adres URL, aby zdefiniować format kodowania.
W poniższym przykładzie adresu URL identyfikator elementu to a123b04cdef5, zastosowano format ISO 19139 specyfikacji implementacji metadanych, a kodowanie to HTML:
https://www.arcgis.com/sharing/rest/content/items/a123b04cdef5/info/metadata/metadata.xml?format=iso19139&output=html
Aby zmienić format kodowania strony dla tego samego elementu na XML, należy usunąć parametr output, jak pokazano poniżej:
https://www.arcgis.com/sharing/rest/content/items/a123b04cdef5/info/metadata/metadata.xml?format=iso19139
Format adresu URL dla metadanych na poziomie warstwy
Adres URL metadanych warstwy w hostowanej warstwie obiektowej lub hostowanej tabeli serwer FeatureServer i identyfikator warstwy, a parametr służący do zmiany formatu kodowania różni się od parametru używanego do zmiany kodowania metadanych na poziomie elementu.
W poniższym przykładowym adresie URL identyfikator elementu to z987y06xwvu5, identyfikator warstwy to 0, zastosowano format domyślny, a format kodowania to HTML:
https://www.arcgis.com/sharing/rest/content/items/z987y06xwvu5/info/FeatureServer/0/metadata/metadata.xml?format=default&output=html
Aby zmienić format kodowania na XML dla tego samego elementu i tej samej warstwy, należy użyć parametru f w sposób pokazany poniżej:
https://www.arcgis.com/sharing/rest/content/items/z987y06xwvu5/info/FeatureServer/0/metadata/metadata.xml?format=default&f=xml
Formatowanie wartości
Domyślnie metadane są wyświetlane przy użyciu bieżącego stylu domyślnego zastosowanego przez instytucję właściciela elementu. Aby zmienić styl wyświetlany przy użyciu adresu URL witryny internetowej dokumentu metadanych, zmodyfikuj wartość parametru format w adresie URL metadanych. W powyższym przykładzie zamień wartość default na żądany styl. Użyj odpowiedniej wartości krótkiej nazwy z poniższej tabeli.
Notatka:
Ze względu na to, że każdy styl wymaga innych pozycji, zmiana wartości parametru „format” może spowodować, że w dokumencie metadanych będzie brakować niektórych wartości pozycji wymaganych do uznania stylu metadanych za kompletny.
| Styl metadanych | Krótka nazwa |
|---|---|
Bieżący styl domyślny zastosowany przez instytucję właściciela elementu | default |
Dublin Core+ | dcplus |
Specyfikacja implementacji metadanych ISO 19139 | iso19139 |
Implementacja schematu XML ISO 19115-3 XML | iso19115-3 |
Dyrektywa metadanych INSPIRE | INSPIRE |
North America Profile normy ISO 19115 2003 | NAP |
Metadane FGDC CSDGM | fgdc |
Standardy i profile metadanych
Standard metadanych jest dokumentem określającym zawartość, którą należy zapewnić celem opisania zasobów geoprzestrzennych, takich jak mapy, usługi map, dane wektorowe, zobrazowania i zasoby nieprzestrzenne, takie jak tabele i narzędzia mające zastosowanie w Twojej pracy w systemie GIS. Standard metadanych może także określać schemat XML opisujący format, w którym zawartość powinna być wyrażona. Zazwyczaj standardowy format XML definiuje się za pomocą schematu XML lub definicji typu dokumentu (DTD). Standardy są zazwyczaj ratyfikowane przez krajowe i międzynarodowe instytucje normalizacyjne.
Wiele standardów metadanych geoprzestrzennych jest opracowywanych przez komisje ISO, w tym norma ISO 19115 Geographic Information—Metadata i ISO 19119 Geographic Information—Metadata—Services, czyli normy dotyczące zawartości. Natomiast norma ISO 19139 Geographic Information—Metadata—Implementation Specification jest zbiorem schematów XML definiujących format XML, w którym powinna być przechowywana zawartość metadanych zgodna z normami ISO 19115 i ISO 19119.
Federalna Komisja ds. Danych Geograficznych (FGDC) opracowała standard Content Standard for Digital Geospatial Metadata (CSDGM) stosowany w Stanach Zjednoczonych przez wiele lat. Powszechnie nazywa się go standardem metadanych FGDC. Jest to kolejny przykład standardu zawartości. Istnieje akceptowany format, w których przechowywana jest zawartość w formacie XML, jednak istnieje także kilka innych formatów, które są powszechnie używane do prezentowania takich informacji.
Profil metadanych jest dokumentem modyfikującym standard metadanych. Profil może obniżyć całkowitą liczbę elementów metadanych definiowanych przez standard. Profil może dodatkowo ograniczać opcjonalność elementów metadanych, czyniąc obowiązkowymi elementy wcześniej uznawane za opcjonalne. Profil jednakże nie może sprawić, aby obowiązkowe elementy stały się opcjonalnymi. Profil może dodatkowo wprowadzać ograniczenia w odniesieniu do wartości dopuszczalnych w elemencie metadanych. Profile metadanych mogą być przyjmowane przez instytucje, urzędy i organizacje normalizacyjne w miejsce standardów metadanych. Jednym z przykładów profilu metadanych jest North America Profile normy ISO 19115:2003, który został utworzony i przyjęty wspólnie przez Stany Zjednoczone i Kanadę.
Jeśli planujesz tworzenie metadane zgodne z obowiązującym czy wybranym standardem lub profilem, możesz uzyskać kopię dokumentu takiego standardu czy profilu. W przypadku norm ISO dokumenty należy pozyskiwać od ISO lub instytucji krajowej, która uczestniczy w ISO, np. ANSI w Stanach Zjednoczonych. Profile powinny być udostępniane przez instytucje, które je tworzą.
Uwagi dotyczące metadanych
W przypadku korzystania z metadanych należy wziąć pod uwagę następujące kwestie:
- Obecnie instytucje mogą ustawić tylko jeden styl metadanych.
- Format metadanych ArcGIS jest jedynym formatem obsługiwanym przy imporcie metadanych.
- Obecnie element title nie jest synchronizowany między edytorem metadanych a stroną elementu. Mowa tutaj także o wczytywaniu pliku .xml metadanych. Przy pierwszym otwarciu edytora pozycja ma tytuł ze strony elementu. Wszelkie zmiany wprowadzone (i zapisane) w tytule w edytorze metadanych są zapisywane w metadanych opartych na standardach. Nie są one zapisywane na stronie elementu.
- Aktualnie zmiany wprowadzane w metadanych hostowanej warstwy WFS nie powodują zaktualizowania pliku możliwości bazowej usługi WFS.
- Aby wyświetlać metadane na poziomie warstwy w warstwach publicznych w stylu FGDC, instytucja musi zezwalać na dostęp anonimowy. Jeśli instytucja jest prywatna, co oznacza, że dostęp anonimowy jest wyłączony, metadane na poziomie warstwy dla warstw publicznych są domyślnie dostępne w stylu ISO.
- Zmiany dokonane w metadanych na poziomie warstwy nie są zsynchronizowane z elementem. Podobnie zmiany dokonane w metadanych elementu nie są zsynchronizowane z metadanymi na poziomie warstwy.
- Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące metadanych w usłudze ArcGIS Online można znaleźć w sekcji Metadane dokumentu Często zadawane pytania.