Eksplorowanie numerycznych modeli terenu

Dostępne z aplikacją ArcGIS Image for ArcGIS Online.

Najpopularniejszymi danymi cyfrowymi dotyczącymi kształtu powierzchni ziemi są oparte na komórkach numeryczne modele terenu (DEM). Dane te są wykorzystywane jako dane wejściowe do oszacowania cech powierzchni lądu.

Model DEM to rastrowa reprezentacja ciągłej powierzchni, zwykle odnosząca się do powierzchni ziemi. Dokładność tych danych zależy przede wszystkim od rozdzielczości (odległości między punktami próbkowania). Inne czynniki wpływające na dokładność to typ danych (całkowitoliczbowy lub zmiennoprzecinkowy) oraz rzeczywiste próbkowanie powierzchni podczas tworzenia oryginalnego modelu DEM.

Wizualizacja rastrowej powierzchni DEM
Wizualizacja rastrowej powierzchni DEM.

Błędy w modelach DEM są zwykle klasyfikowane jako obniżenia lub szczyty. Obniżenie to obszar otoczony wyższymi wartościami wysokości i jest również określane jako depresja lub zagłębienie. Jest to obszar spływu wewnętrznego. Niektóre z nich mogą być naturalne, szczególnie na obszarach lodowcowych lub krasowych (Mark 1988), chociaż wiele obniżeń to niedoskonałości w modelu DEM. Podobnie, skok lub szczyt to obszar otoczony komórkami o niższej wartości. Są to częściej naturalne cechy i są mniej szkodliwe na potrzeby obliczania kierunku przepływu.

Błędy takie jak te, zwłaszcza obniżenia, powinny zostać usunięte przed próbą uzyskania jakichkolwiek informacji o powierzchni. Obniżenia, będące obszarami spływu wewnętrznego, zapobiegają spływaniu wody w dół zbocza.

Dowiedz się więcej o usuwaniu lub wypełnianiu obniżeń

Liczba obniżeń w danym modelu DEM jest zwykle wyższa w przypadku modeli DEM o gorszej rozdzielczości. Inną częstą przyczyną obniżeń jest przechowywanie danych wysokościowych jako liczb całkowitych. Może to być szczególnie kłopotliwe w obszarach o niskiej pionowej rzeźbie terenu. Nierzadko zdarza się, że 1 procent komórek w modelu DEM o rozdzielczości 30 metrów jest obniżeniami. Wartość ta może wzrosnąć nawet o 5 procent dla modelu DEM o rozdzielczości 3 sekund łuku.

Modele DEM mogą również zawierać zauważalne artefakty fragmentacji, będące wynikiem systematycznych błędów próbkowania podczas tworzenia modelu DEM. Ponownie, jest to najbardziej zauważalne w przypadku danych całkowitoliczbowych w płaskich obszarach.

Narzędzia analizy hydrologicznej zostały zaprojektowane do modelowania zbieżności przepływu przez naturalną powierzchnię terenu. Zakłada się, że powierzchnia ma wystarczającą rzeźbę pionową, aby można było określić ścieżkę przepływu. Narzędzia te działają w oparciu o założenie, że dla dowolnej pojedynczej komórki woda może wpływać z wielu sąsiednich komórek, ale wypływać tylko przez jedną komórkę.