Numeryczny model terenu (DEM) bez obniżeń — model DEM bez depresji — jest pożądanym wejściem dla procesu wyznaczania kierunku przepływu. Obecność obniżeń może skutkować błędnym rastrem kierunku przepływu. W niektórych przypadkach w danych mogą występować uzasadnione obniżenia. Ważne jest, aby zrozumieć morfologię obszaru na tyle dobrze, aby wiedzieć, które obiekty mogą naprawdę być obniżeniami na powierzchni ziemi, a które są jedynie błędami w danych. Narzędzia w zestawie narzędzi Hydrologia są przydatne w przygotowaniu powierzchni wysokościowej bez depresji.
Identyfikacja obniżeń
Obniżenia można zlokalizować za pomocą narzędzia Obniżenie. Narzędzie to wymaga rastra kierunku utworzonego za pomocą narzędzia Kierunek przepływu. Wynikiem jest raster, który identyfikuje wszelkie istniejące obniżenia w danych. W zależności od wyników można wypełnić obniżenia lub użyć danych wynikowych, aby określić limit wypełnienia. Obniżenia można wypełniać za pomocą narzędzia Wypełnienie. Aby użyć danych wynikowych z funkcji Obniżenie do określenia limitu wypełnienia, należy zapoznać się z sekcją Znajdowanie głębokości obniżeń w tym temacie (poniżej).
Wypełnienie obniżeń
Wypełnienie wykorzystuje różne narzędzia , w tym kilka narzędzi analizy hydrologicznej omówionych wcześniej, w celu utworzenia modelu DEM bez depresji. Narzędzie to wymaga powierzchni wejściowej, limitu wypełnienia i rastra wynikowego. Obniżenie jest wypełniane do punktu wylewu — minimalnej wysokości wzdłuż granicy zlewni.
Identyfikacja i usuwanie obniżeń podczas tworzenia modelu DEM bez depresji jest procesem iteracyjnym. Podczas wypełniania obniżenia granice wypełnionego obszaru mogą tworzyć nowe obniżenia, które następnie muszą zostać wypełnione. W przypadku dużego modelu DEM lub takiego z wieloma obniżeniami może to zająć od kilku minut do kilku godzin.
Znajdowanie głębokości obniżeń
Warto znać głębokość obniżenia lub grupy obniżeń. Informacje te mogą być wykorzystane do określenia odpowiedniego limitu z dla narzędzia Wypełnienie, do zrozumienia rodzaju błędów występujących w danych oraz do określenia, czy obniżenia są uzasadnionymi cechami morfologicznymi. Poniższe kroki przedstawiają ogólny proces określania głębokości obniżenia:
- Utwórz raster obniżeń z wartościami identyfikującymi ich głębokość, uruchamiając narzędzie Obniżenie w celu lokalizacji obniżeń w rastrze.
- Użyj narzędzia Zlewnia, aby utworzyć raster obszaru spływu każdego obniżenia, używając kierunku przepływu z rastra danych wysokościowych i danych wynikowych z narzędzia Obniżenie jako wartości wejściowych dla punktów wylewu.
- Użyj narzędzia Statystyka strefowa z opcją Minimum, aby utworzyć raster minimalnej wysokości w zlewni każdego obniżenia.
Użyj danych wynikowych z narzędzia Zlewnia jako strefowych danych wejściowych narzędzia Statystyka strefowa.
- Utwórz raster zawierający najniższą wysokość wzdłuż granicy każdej zlewni za pomocą narzędzia Wypełnienie strefy (odpowiada to wysokości, na której przepływ opuściłby zlewnię po wypełnieniu do krawędzi).
- Użyj narzędzia Minus, aby odjąć wartość minimalną od maksymalnej w celu ponownego określenia głębokości.